Jaskinia w Sztolni Teresa na Miedziance

DŁUGOŚĆ:            270 m (część naturalna), 523 m (cały zespół pustek)
DENIWELACJA:        16 m (część naturalna), 21 m (cały zespół pustek)
WYSOKOŚĆ OTWORU:    281,5 m n.p.m.
POŁOŻENIE OTWORU:   Góra Miedzianka, gmina Chęciny

OPIS JASKINI: Sztuczny otwór obiektu ma charakter zacisku pionowego w dół. Za otworem w kierunku SE nieznacznie opada ciasny, wrzecionowaty w przekroju korytarz krasowy, który został niedawno zablokowany zawałem. W jego dnie otwierał się ciasny przełaz, który niżej wprowadzał do kolejnego ciasnego korytarza. Rozwijał się on w kierunku SE, by po chwili zmienić kierunek na S i zakończyć się ślepo. W miejscu, gdzie korytarz zmienia kierunek, odchodzi ciasny korytarz biegnący ku N, a później na W. Potem ponownie skręca na N. W tym miejscu rozszerza się i piaszczysto-gliniasta pochylnia opada do przestronnego korytarza. Z tego miejsca korytarz rozwija się w dwu kierunkach. W Kierunku NW przechodzi w charakterystyczny chodnik kopalniany, zwęża się i zmienia kierunek na N. Jego dno częściowo wypełnione jest stojącą woda. W kierunku południowo-wschodnim nieznacznie opadający korytarz doprowadza nad krawędź szybika (gł. 10 m) o prostokątnym kształcie. Po drodze, po prawej stronie, znajdują się ułożone pod ścianą kamienie, po lewej zaś - wejście do bardzo charakterystycznej i ładnej komory, która rozwija się ku górze pochylnią i po kilku metrach zakończona jest syfonem piaszczystym. W okolicach szybiku korytarz zwęża się i rozchodzi w trzech kierunkach. Na NE biegnie chodnik górniczy. W kierunku SE odchodzi ciąg wyrobisk górniczych, zmieniający w swoim przebiegu kierunek i rozgałęziający się w dalszej części. Trzeci ciąg rozwija się początkowo w kierunku południowym i doprowadza do ciągu pustek mających charakter korytarzy jaskiniowych. Do tego ciągu doprowadza również korytarz odchodzący pod kątem prostym od ciągów górniczych biegnących w kierunku SE. Ten naturalny ciąg jaskiniowy ma skomplikowany przebieg, rozwija się na różnych poziomach, często krzyżując się ze sobą. W wielu miejscach odchodzą niewielkie szczeliny i komory zakończone ślepo. W kilku miejscach występują kałuże i jeziorka. Spąg tego ciągu pokrywa gruz skalny wymieszany z osadem piaszczysto-ilastym.
Korytarze jaskiniowe wraz z chodnikami kopalnianymi występują w obrębie szarych wapieni górnego dewonu-franu, które w kilku miejscach przecinają wiśniowe łupki górnego dewonu-famenu. W ścianach i stropie widoczne są ślady mineralizacji kruszcowej. Spąg pokrywa rumosz skalny przemieszany z osadem piaszczysto-ilastym. W kieszeniach krasowych zachowały się gliny typu "tera rosa".
Obiekt jest wilgotny. Na ścianach występują krople wody. W korytarzach znajdują się liczne kałuże, niektóre o charakterze małych jeziorek. Światło dzienne oświetlało najbliższe okolice otworu. W otworze rosną rośliny kwiatowe.

HISTORIA POZNANIA: Zasadnicza część obiektu stanowią korytarze nieczynnej kopalni rud miedzi - tzw. Sztolni Teresa. Eksploatacje Sztolni Antoni - przemianowanej później na Sztolnię Teresa - prowadzono już przed rozbiorami. Główne prace górnicze prowadzone były w XIX wieku przez Austriaków i w okresie Królestwa Kongresowego. Najstarszy zachowany plan sztolni autorstwa F. Krumpla pochodzi z 1818 roku. W trakcie prac górniczych natrafiano na korytarze jaskiniowe. Naturalny jest ciąg od otworu do połączenia z głównym chodnikiem górniczym, a także komorą w pobliżu tego połączenia oraz korytarze w SW części kopalni. Do niedawna do wnętrza jaskini dostać się można było niewielkim otworem, który odsłonięto w czasie eksploatacji w kamieniołomie. Obecnie obiekt jest niedostępny. Korytarz kilka metrów za otworem został zablokowany zawałem.

BIBLIOGRAFIA:

1. Recielski K.: "Jaskinia w Sztolni Teresa na Miedziance" - [W:] Jaskinie Regionu Świętokrzyskiego, Urban J. (red.), PTPNoZ, Warszawa 1996.

POWRÓT WYŻEJ: tutaj możesz wrócić na poprzednią stronę.

POWRÓT NA STRONĘ GŁÓWNĄ: tutaj możesz wrócić na stronę tytułową.

Ostatnia zmiana 1999.12.06