Gangusiowa Jama

DLUGOSC:           190 m.
GLEBOKOSC:         -11 m.
WYSOKOSC OTWOROW:  ok. 420 m npm.
POLOZENIE OTWOROW: Lipowica, gmina Dukla.

PODSUMOWANIE: Zwiedzanie jest bardzo uciazliwe (ciasno) i wymaga miejscami wspinaczki (trudnosci III, lina nie jest konieczna). Ze wzgledu na znaczna kruchosc, zwiedzanie niektorych partii jest niebezpieczne.

OPIS JASKINI: Od otworu 8 prowadzi szeroki, opadajacy korytarz (szerokosc okolo 2 m, wysokosc okolo l m). Po okolo 3 m dochodzimy do rozgalezienia. Ciasnym przelazem mozemy wejsc do salki z dwoma poziomo usytuowanymi otworami 6 i 7. Znajduja sie tu spekane polewy naciekowe i niewielkie stalaktyty. Od wspomnianego rozgalezienia glowny ciag kontynuuje sie w kierunku E. Idziemy korytarzykiem o regularnym, trojkatnym przekroju (wysokosc do 0,6 m). Po ok. 2 m zalamuje sie on na N, po czym po kolejnych 2 m skreca na E i dochodzi do rozszerzenia (Sala Kalasznikowa). Jest to niewielka komora (dlugosc okolo 5 m, szerokosc 1,5 m, wysokosc do 2,0 m) o dosc rownym spagu. Z Sali Kalasznikowa mozna isc dwoma rownoleglymi korytarzykami w kierunku E. Lacza sie one po okolo 1,5 m, gdzie w miejscu skrzyzowania powstalo krotkie rozszerzenie (jest to najglebsze miejsce w jaskini: -11 m).
Jedna ze szczelin, biegnaca w kierunku polnocnym, doprowadza do partii za Sala Kalasznikowa. Do partii tych dostajemy sie poprzez prozek do gory (wysokosc 1,0 m). Wchodzimy do korytarza przecietego poprzecznie dwoma, rownoleglymi szczelinami: - pierwsza, biegnaca w kierunku W ma okolo 3,5 m dlugosci, druga, rozszerzajaca sie w niewielka salke, ma dlugosci 4,5 m. Posiada ona odgalezienia biegnace ku N, dlugosci okolo 2,5 m. Wspomniana salka ma dlugosc okolo 2 m, okolo 2 m wysokosci, szerokosc okolo l m. Jej strop jest bardzo kruchy (niebezpieczenstwo zawalu). W kierunku E z korytarza jedna ze szczelin laczy sie ze wspomnianym miejscem w rejonie najglebszego miejsca w jaskini (poprzez prozek w dol 1,0 m wysokosc); - druga szczelina pochylnia do gory (ciasno - Zacisk Brezniewa, Z I) doprowadza do okazalej komory
Komora ta zwana Mauzoleum ma okolo 7 m dlugosci, wysokosc do 2,5 m, szerokosc okolo 2,5 m. Spag jest nierowny, opadajacy z S, zaslany gruzem, strop natomiast jest rowny, lity. W kierunku N dostac sie mozna do dwoch rownoleglych korytarzy (Partie Badaczy Latajacych Zab). W czesci W korytarza lacza sie one studzienka (1,7 m glebokosci). Z Mauzoleum poprzez dwa niewygodne przelazy (lewy - Przelaz Lenina, prawy - Z I) przedostajemy sie do nastepnej sali zwanej Komitetem. Dlugosc tej sali wynosi okolo 6 m, szerokosc okolo 2 m, wysokosc przecietna okolo 2 m, maksymalna 3,0 m. Z sali tej odchodza trzy odgalezienia.
Poprzez studzienke (glebokosc 1,0 m) w N czesci sali dostajemy sie do pierwszego z nich zwanego ogolnie Partie Grozy. Od studzienki idziemy prostym korytarzem (wysokosc do 2,5 m, szerokosc 0,5 m), ktory po okolo 4 m doprowadza do 2,0 m wysokosci progu w gore. Od niego w kierunku NW (niewygodnie) dochodzimy do rozszerzenia, po czym wychodzimy niewygodnym kominkiem (l ,2 m wysokosci) do kolejnego rozszerzenia. Stad prozkiem w dol dochodzimy do 5 m dlugosci korytarza. Spag pokryty jest gruzem i glazami, ktore tworza strop ciasnego korytarzyka polozonego ponizej, na tej samej szczelinie. Korytarz skreca na S, gdzie sie wkrotce rozgalezia: poprzez prog do gory (1,5 m wysokosci) doprowadza do otworow l i 2, natomiast poprzez ciasny przelaz i prozek dochodzimy do niewielkiej salki. Stad prowadza liczne szczeliny do powierzchni. Jedna z nich tworzy otwor 3, pozostale sa nie do przejscia. Na przedluzeniu szczeliny w kierunku otworu 3, znajduje sie pochylnia doprowadzajaca do innego ciagu, opisanego ponizej.
Z Komitetu inny ciag prowadzi w kierunku NE, gdzie poprzez zacisk (Z II) doprowadza do Sali Ascetow (dlugosc okolo 4 m, szerokosc 1,0 m, wysokosc 1,5 - 3,0 m). Z sali tej mozna sie przedostac, poprzez zacisk (Z I) do okolo 4 m dlugosci korytarzyka. W srodkowej czesci sali, uchodzi 3,3 m glebokosci, krucha Studnia Przodownikow Pracy (trudnosci III), ktora wyprowadza do krotkiego korytarza (1,5 m szerokosc, 1,0 m wysokosci), z ktorego biegna 3 ciasne szczeliny w kierunku SE. Korytarz dochodzi do ciagu opisanego ponizej.
Ciag ten prowadzi z Komitetu w kierunku E, poprzez niski korytarzyk dlugosci 3 m zwany Trumna. Wiosna przejscie Trumny moze byc utrudnione z powodu zalodzenia. Wyjscie z niego jest niewygodne i doprowadza, po skrecie na polnoc, do odgalezienia do Studni Przodownikow Pracy. Stad idziemy korytarzem do gory (ok. 4 m dlugosci, okolo l m szerokosci, do 1,5 m wysokosci), gdzie dochodzimy do poprzecznej szczeliny (prog w dol 1,5 m wysokosci). Stad na S , do otworu 5. Stanowi go podluzna studzienka (1,0 m glebokosci). Glowny korytarz kontynuuje sie dalej na W, gdzie po okolo 2 m znajduje sie podobna szczelina z otworem 4. Po przeciwleglej stronie otworu 4, ktory tworzy podluzna studzienka (do 3,2 m glebokosci), znajduje sie prostopadly korytarz dlugosci okolo 6 m. Wracajac do glownego ciagu dochodzimy jeszcze do korytarzyka biegnacego na S, ktory prowadzi do otworu 4. Natomiast na przedluzeniu glownego ciagu znajduje sie zaciskowa (Z I) szczelina, ktora dochodzimy do wspomnianego ciagu jaskini w rejonie otworu 3.
Jaskinia osuwiskowa, powstala w piaskowcach cergowskich. Powstanie jaskini wiaze sie z licznymi osunieciami w ostatnich kilkudziesieciu latach, powstalymi wskutek dzialania kamieniolomow. Jest to wiec obiekt bardzo mlody. Dno pokryte jest przewaznie rumoszem, a w Partiach Badaczy Latajacych Zab rowniez glina.
Liczne otwory i szczeliny do powierzchni powoduja, ze jest w calosci wymrazana. Glebsze partie posiadaja mikroklimat statyczny, zimny. Zima tworza sie liczne nacieki lodowe. Swiatlo dzienne oswietla korytarze pomiedzy otworami l i 5 oraz 6 i 8. Jest dosc wilgotna. Stwierdzono nieliczne pajaki i motyle, latem wystepuja nieliczne podkowce male (Rhinolophus hipposideros). Flora nie byla obserwowana.

HISTORIA POZNANIA: Do 1993 r. jaskinia nie byla wymieniana w literaturze. Ludnosci miejscowej niepozorne otwory byly raczej nieznane, na pewno nie byla zwiedzana. 19 grudnia 1992 r. wyeksplorowano poczatkowo osobno partie od otworu 8 do 5 i Partie Grozy. 10 stycznia 1993 r. polaczono oba ciagi i odkryto kilka krotkich korytarzykow. Wiekszosc otworow poszerzano i oczyszczano z gleby i flory, wewnatrz jaskini wiekszosc przelazow rozkuwano. Zinwentaryzowana zostala przez T. Mleczka i B. Szatkowskiego (Speleoklub Debica). Pomiary wykonano busola geologiczna Freiberg i tasma parciana. Plan opracowal T. Mleczek.

BIBLIOGRAFIA:

  1. Tomasz Mleczek "Gangusiowa Jama" - Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych, tom 3 - pod red. Mariana Puliny, PTPNoZ, Warszawa 1998.

POWROT WYZEJ: tutaj mozesz wrocic na poprzednia strone.

POWROT NA STRONE GLOWNA: tutaj mozesz wrocic na strone tytulowa.

Ostatnia zmiana 1999.03.08.