Jaskinia Mała w Mułowej

DŁUGOŚĆ:            3760 m
GŁĘBOKOŚĆ:          555 m
WYSOKOŚĆ OTWORU:    1757 m n.p.m.
POŁOŻENIE OTWORU:   Dolinka Mułowa

W SKUTEK INTERWENCJI STRONA ZOSTAŁA CZĘŚCIOWO OCENZUROWANA

Sala Fakro, fot. J. Nowak

PODSUMOWANIE: Najmłodsza duża jaskinia tatrzańska, efekt odkryć Sądeckiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego.

OPIS JASKINI: Jaskinia o rozwinięciu pionowym. Aktualnie posiada dwa duże, niezależne ciągi kończące się na głębokościach 364 i 538 m. Pierwszy ciąg utworzony jest przez kolejno następujące po sobie studnie. Za 32 metrową Studnią Anki znajduje się 110 metrowej głębokości Studnia Geriawitów. Sprowadza ona do największej w tatrzańskich jaskiniach sali o wymiarach 85 m na 20-30 m przy wysokości do 90 m - Sali FAKRO. Ciąg studni biorący początek w spągu tej sali doprowadza do głębokości 364 metrów. W górnej części jaskini nad Studnią Anki znajduje się wejście do ciasnych początkowo partii drugiego ciągu (łączącego się jeszcze z poprzenim nieco niżej przez Studnie Urodzinowe. Ciąg ten sprowadza przez serię studni, w tym największą w jaskini i jedną z największych w Polsce Czesanka o głębokości 130 m (w tym 105 m "wolnego zjazdu" z dala od ścian!) do ciągu sal nazwanych Czarnym Lądem. Poniżej w bardzo kruchych partiach znajduje się 10 m studnia sprowadzająca do meandra z przepływem wody [porównywalnym z głównym ciągiem Śnieznej]. Po kilkudziesięciu metrach na głębokości 444 m poniżej otworu znajduje się obszerny syfon. 30-40 m wyżej zaczynają się poziome, obszerne korytarze (rozwinięte w glinie?), które pozwoliły na obejście przeszkody. Dalej rozwijają się partie o długości ponad 500 metrów składające się z dużych, łagodnie opadających meandrów sprowadzające obecnie na głębokość 538 m. Problem końowy jest otwarty, a prace eksploracyjne są kontynuaowane.

HISTORIA POZNANIA: Data odkrycia nie jest znana. Do 2002 roku jaskinia miała zaledwie 25 m długości i deniwelację 6,5 m. W lipcu tego roku grotołazi z Sądeckiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego przeszli zacisk na głębokości -11 m pogłębiając jaskinię do 361 metrów. Kolejnych odkryć grotałazi z wspomnianego klubu dokonali w lipcu, sierpniu i wrześniu 2003. Wtedy to odkryto połączenie od góry z Salą FAKRO oraz wyeksplorowano cały drugi ciąg korytarzy. Następnie w październiku 2003 zjechano z Salki w Stropie do Sali Fakro. W listopadzie 2003 trawersując nad Studnią Węglarką udało się znaleźć obejście Syfonu Sądeczoków i dotrzeć do głębokości ok 480 m, a potem w styczniu 2004 działając z biwaku w Korytarzu Słoni osiągnąć nieco ponad - 500 m. Podczas przygotowania do kolejnego eksploracyjnego wejścia we środę 28 sycznia 2004 miał miejsce tragiczny wypadek: w lawinie zginęli: Anna Antkiewicz - prezes Sądeckiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego, Magdalena Jarosz, Piotr Trzeszczoń, Daniel Rusnarczyk. We wrześniu 2004 wykonano pomiary do -538 i udało się znależć obejście przodka.

Fotografie pochodzą z artykułów Anny Antkiewicz:
"Małej ciąg dalszy" - Jaskinie 4(33) 2003 i "Mała wielka dziura" - Tatry TPN 1(7) zima 2004

BIBLIOGRAFIA:

1. Antkiewicz A., 2003 - Jaskinia Mała w Mułowej -361 m, Jaskinie, nr 4 (20), s.7.
2. Antkiewicz A., 2003 - Małej ciąg dalszy, Jaskinie, nr 4 (33), s.19.
3. Antkiewicz A., 2004 - Mała wielka dziura, Tatry, nr 1(7), s.52.
4. Antkiewicz A., Lorczyk M. , 2004 - Jaskinia Mała w Mułowej, [W:] Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Uzupełnienia, Grodzicki J. (red.), PTPNoZ, TPN, Warszawa. s. 142-159.
5. Lorczyk M., 2004 - Mała, Jaskinie, nr 3(36), s.7.
6. Lorczyk M., 2004 - Nasz trzeci rok w Małej..., Jaskinie, nr 4 (37), s.21-22.
7. Grodzicki J., 1996 - Jaskinia Mała w Mułowej, [W:] Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Jaskinie zachodniego zbocza Doliny Miętusiej, Grodzicki J. (red.), PTPNoZ, TPN, Warszawa.
8. Wiśniewski W.W., 2003 - Kolejne wspaniałe odkrycia w Jaskini Małej, Gazeta Wyborcza, 01.09.2003, s.26.
9. Wiśniewski W.W., 2003 - Sensacyjne odkrycie w Tatrach, Wiedza i Życie, Luty 2003 (818), s.16.
10. Wiśniewski W.W., 2003 - 444 m w Małej, Dziennik Polski, 07.10.2003.

    I Katarakta, fot.	Studnia Czesanka, fot.
    Sala Fakro, fot. J. Nowak	Źródła Nilu, fot.

    
    

    

POWRÓT WYŻEJ : tutaj możesz wrócić do spisu jaskiń tatrzańskich.

POWRÓT NA STRONĘ GŁÓWNĄ: tutaj możesz wrócić na stronę tytułową.

Ostatnia zmiana 2008.10.05, cenzura 07.07.2022