Jaskinia Kozia

DŁUGOŚĆ:          3470 m
DENIWELACJA:      389 m (-376,+13)
WYSOKOŚĆ OTWORÓW: ok.1850 i 1839 m n.p.m.
POŁOŻENIE OTWORU: Dolina Miętusia. Kocioł Litworowy. Kozi Grzbiet.
Przekrój Jaskini Koziej

WSTĘP: Jaskinia Kozia jest z "młodszych" pod wzgklędem daty odkrycia z wielkich jaskiń tatrzańskich. Jednocześnie należy ją chyba uznać za najrzadziej odwiedzaną spośród dużych jaskiń. Nie trudno zgadnąć jakie są tego przyczyny. Powszechnie uznaje się ja za jedną z najciaśniejszych jaskiń w Tatrach. Wielu grotołazów miało już okazję przekonać się o wcale nie przesadzonych trudnościach zaciskowych, choćby Ciasnego Meandra. Istnieje także w polskim taternictwie jaskiniowym tendencja do spacerowania dobrze znanymi ciągami jaskiń, a tego o głównym ciągu Koziej powiedzieć raczej nie można. Pewne znaczenie odgrywa także brak formalnych zezwoleń na wejście do Koziej, a także ograniczenie dostępności otworu do pory letniej (zimą otwór jest zasypywany). Wszystkie te fakty sprawiają, że do Jaskini Koziej przylgnęło miano jaskini legendarnej. Zespoły odwiedzające jaskinie najczęściej za cel wędrówki obierają sobie dno jaskini.

OPIS JASKINI: Jaskinia Kozia jest jedną z wielu jaskiń tworzących system podziemnego układu korytarzy wewnątrz masywu Czerwonych Wierchów. Nie jest wprawdzie połączona z żadna inną jaskinią, jednak należy spodziewać się, że w przyszłości wejdzie w skład wielkiego systemu Czerwonych Wierchów. Spośród innych jaskiń tego rejonu wyróżnia się Kozia ze względu na układ mało obszernych korytarzy i meandrów. Górna część jaskini ma ponadto w dużej mierze charakter zawaliskowy. Dolna część jaskini ma nieco inny charakter, dominują tu myte formy korytarzy. Woda płynąca pojawia się w kilku miejscach jaskini. Nacieki występują w formie polew i mleka wapiennego.
Nie ulega wątpliwości, że w obecnym kształcie Jaskinia Kozia tworzy jedynie górna część większego i głębszego systemu. Nie należy jednak raczej sądzić, by jaskinia miała szansę samodzielnie "zasyfonować". Bardziej prawdopodobne jest, że Kozia "wpadnie" do którejś z wielkich jaskiń Doliny Małej Łąki. Według przestrzennej analizy komputerowej ciągów pomiarowych jaskiń tego rejonu można sądzić, że Jaskinia Kozia ma szansę połączyć się z Jaskinią Śnieżną przez Galerię Krokodyla. Jednak są to prognozy sporządzone na podstawie małej ilości danych, a dla ewentualnego potwierdzenia tych przypuszczeń należałoby wykonać masę pracy - zarówno od strony Śnieżnej, jak i Koziej. Słychać także opinie jakoby niektóre korytarze Jaskini Koziej przebiegały w bezpośrednim sąsiedztwie (40 m) Jaskini Wielkiej Litworowej. Jednak na podstawie wyżej wspomnianej metody uzyskano informacje, że jaskinie te dzieli co najmniej 150 metrów.

HISTORIA POZNANIA: Według W. Wiśniewskiego: Jaskinia Kozia, a ściślej jej otwór i partie przyotworowe, były znane od dawien dawna. Była zapewne jedną z pierwszych jaskiń poznanych w tym rejonie. Trudno się temu dziwić, skoro jej otwór jest doskonale widoczny ze szlaku turystycznego z Doliny Miętusiej na Małołączniak, a nawet wręcz "rzucający się w oczy". W 1964 r. penetrowana była przez grotołazów wrocławskich w czasie obozu poszukiwawczego kierowanego przez J. Maselkę. Poznali w niej kilkanaście metrów. To ją zapewne w 1966 wzmiankuje w literaturze Zb. Wójcik. Ja sam o jej istnieniu wiedziałem od początku lat 1970 i w 1976 umieściłem ją już w zestawieniu jaskiń TPN opublikowanym w kwietniu 1977, oraz na mapie jaskiń dla Atlasu TPN wydanej drukiem w 1985. (zob. art. Wiśniewski Wojciech W.: Jaskinia Kozia czyli Szczelina w Kozim Grzbiecie, Eksplorancik 1988 z. 2-3 s.51). Na otwór zwrócili uwagę podczas eksploracji powierzchniowej w dniu 23.07.1983 r. A. Ciszewski i E. Wójcik. Latem 1985 r. eksploracja jaskini rusza pełną parą. Każde kolejne wejście eksploratorów przynosi efekt w postaci odkryć nowych korytarzy oraz pogłębiania jaskini. Pewną przeszkodą w prowadzeniu eksploracji okazuje się być Ciasny Meander, który udaje się jednak sforsować dn. 22/23.09.1985 r. Efektem ostatniego wejścia eksploratorów do jaskini w 1985 r.(1/2.11 - R. Hechsman, H. Warchal, M. Zahel) jest osiągnięcie aktualnego dna jaskini(-376m.). Wszystkie odkrycia roku 1985 zostały dokonane bez oparcia o biwak w jaskini. W 1986 r. zostają odkryte m.in.: przewyższenie(+13m) i ciągi ponad Wielką Studnią. W 1988 r. w rejonie Kruchej Galerii udaje się wejść do nowych partii, stanowiących niezależny w stosunku do głównego ciągu fragment jaskini. Ciągi te doprowadzają do zawaliska na głębokości -263 m. W tym też roku zostają odkryte inne boczne ciągi. Mimo, iż w latach kolejnych następowały drobne odkrycia, śmiało można przyjąć, że jaskinia uzyskała dzisiejszy obraz w 1988 roku. Warto też zauważyć, że odkrycie absolutnej całości jaskini jest dziełem grotołazów z Krakowskiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego.
Ok. 200 m odkryć dokonali członkowie KKTJ w sierpniu 1996 w rejonie bocznego ciągu, a 17 maja 1997 zespół w składzie: Jakub Nowak, Jan Kucmierz, Rafał Suski, Stanisław Wasyluk po przekopaniu 2 metrów korytarza całkowicie wypełnionego drobnymi kamieniami i humusem wydostał się na zewnątrz drugim otworem.
Zespół J. Kucmierz, J. Nowak i W. Sieprawski 10-11.10.1998 odkrywa Ciasny Komin, a 6-7.11.1998 J. Nowak, A. Przniosło i P. Migala około 20 metrów w meandrze w okolicy III Studni.

Radosław Paternoga

BIBLIOGRAFIA:

zestawienie


POWRÓT WYŻEJ: tutaj możesz przejść do spisu jaskiń tatrzańskich.

POWRÓT NA STRONĘ GŁÓWNĄ: tutaj możesz wrócić na stronę tytułową.

Ostatnia zmiana 2004.02.09