Jaskinia Czarna

DŁUGOŚĆ:             ok. 6000 m.
DENIWELACJA:         303,5 m (-163,5, +140).
WYSOKOŚĆ OTWORÓW:    1326, 1294, 1404 m n.p.m.
POŁOŻENIE OTWORÓW:   wschodnie zbocze Doliny Kościeliskiej, Organy.

Lokalizacja otworu jaskini na mapie plastycznej

PODSUMOWANIE: Jaskinia jest jedną z największych w Polsce. Jest to system poziomych korytarzy połączonych pionowymi kominami o znacznych różnicach wysokości. Korytarze jaskini są miejscami bardzo obszerne (jaskinia powszechnie uważana jest za najobszerniejszą w Polsce). Czarna jest też jedną z najpopularniejszych jaskiń szkoleniowych.

OPIS JASKINI: Główny ciąg jaskini jest bardzo obszerny i często odwiedzany. Popularną akcją są trawersy między otworami głównym i północnym. Korytarze jaskini leżą na kilku piętrach, a łączące je ciągi pionowe mają znaczną wysokość. Poza ciągiem głównym jaskinia ma liczne - już nie tak obszerne - ciągi boczne, które są stosunkowo rzadko odwiedzane. W okolicy głównego otworu są to młodsze, leżące niżej Partie Tehuby, w których znajduje się najniższy punkt jaskini. Na przekroju nie zaznaczono rejonu Trzeciego Komina wraz z leżącym niedaleko głównego drugim otworem jaskini. Dalej bocznymi partiami są leżące nad ciągiem głównym Partie Królewskie i Wawelskie. Występuje w nich interesująca szata naciekowa. Jaskinia jest słabo udokumentowana, a cząstkowe plany nie zostały nigdy zebrane w sensowną całość. Umieszczony wyżej przekrój nie obejmuje całości znanych ciągów jaskini.
Jaskinia stanowi fragment starego przepływu - jak wykazały ostatnie badania - skierowanego ku głównemu otworowi. Obecnie wody z niej płyną do okresowego wywierzyska w Organach i Lodowego Źródła.

Panorama z Sali Francuskiej. foto: D. Bartoszewski, (nawigacja myszką)

HISTORIA POZNANIA: Jaskinia została odkryta przez 17 lipca 1961 przez członków AKT Wrocław: J. F. Rabka, J. Fereńskiego i R. Bebaka po odszukaniu otworu wypatrzonego dzień wcześniej z Kominiarskiego Wierchu (podobno). W pierwszym okresie eksploracji do 1963 roku prowadzonej przez SG AKT Wrocław odkryto ciąg główny do Colorado, partie Tehuby, II Otwór (w rejonie Trzeciego Komina) i Partie Królewskie. Później eksplorację kontynuowali grotołazi z Krakowa. W roku 1975 metodami radiometrycznymi zlokalizowali oni i przekopali północny otwór, a w kolejnych latach (od 1978) prowadzili eksplorację Partii Wawelskich. Pewnych odkryć dokonali też członkowie Speleoklubu Warszawskiego.

BIBLIOGRAFIA:

Luty I., Grodzicki J. 1995, Jaskinia Czarna, [W:] Jaskinie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Wielkie Jaskinie Doliny Kościeliskiej, Grodzicki J. (red.), PTPNoZ i TPN, Warszawa.

Zdjęcia z Jaskini Czarnej

Trawers Herkulesa, foto D. Bartoszewski, I. Włosek		Trawers Herkulesa, foto D. Bartoszewski, I. Włosek
W Sali Francuskiej foto D. Bartoszewski		Zlotówka foto D. Bartoszewski
Nad Progiem Furkotnym - stoi Janusz Szczepański		Trawers Herkulesa - przechodzi Krzysztof Drobiński
Główny otwór jaskini		Nad Studnia Imieninowa - stoi R. Paternoga
Trawers i zjazd Kominem Smoluchowskiego		Colorado - koniec jaskini
Trawers i zjazd Kominem Smoluchowskiego		Korytarz Mamutowy
Wyjście Kominem Węgierskim		Trawers nad Jeziorkiem Szmaragdowym od strony Komina Żłobistego