Jaskinia Szachownica (I i II)

DLUGOSC:           Szachownica I - 690 m (w tym korytarze naturalne ponad 350 m),
                   Szachownica II - 297 m.
DENIWELACJA:       Szachownica I 14 m.
WYSOKOSC OTWORU:   215 m.n.p.m.
POLOZENIE OTWORU:  Wapiennik, gmina Lipie, woj. czestochowskie; Krzemienna Gora.

PODSUMOWANIE:
Duza jaskinia ktora zawdziecza swoje pochodzenie sieci spekan w wapiennej skale, poszerzonych pozniej przez wody polodocowe. Prawie polowa ocalalego fragmentu Szachownicy I nosi pietno eksploatacji gorniczej, w ktorej wyniku zniszczono wiele mniejszych ciagow korytarzy, zamieniajac je w duze sale. Zachwiano tym sposobem statyke gorotworu, co w przyszlosci moze spowodowac zawaly lub obrywy stropow.

OPIS JASKINI:
System jaskiniowy Szachownicy zostal odsloniety w trakcie eksploatacji kamienia. Wyrobisko kamieniolomu przecina Krzemienna Gore w kierunku polnoc-poludnie na dlugosci 150 m, pasem szerokosci 50 m. Eksploatacja spowodowala zniszczenie znacznej czesci korytarzy. Mozna sadzic, ze dlugosc jaskini (w stanie pierwotnym - jednej) musiala znacznie przekraczac 2 km. W chwili obecnej znajduje sie tu piec oddzielnych jaskin, ktore dla latwiejszego rozroznienia oznaczono kolejnymi numerami od I do V. Najwieksza z nich jest Szachownica I, o dlugosci korytarzy 600 m. Szachownica II, polozona w zachodniej scianie kamieniolomu, liczy 200 m dlugosci. Pozostale (III - V) to male fragmenty systemu w poludniowej czesci kamieniolomu. Do jaskin prowadzi 12 otworow usytuowanych w scianach kamieniolomu oraz pionowa studnia z wierzchowiny. Naturalne korytarze systemu Szachownicy maja przebieg poziomy. Ich przekroj poprzeczny przewaznie przypomina soczewke, niekiedy z wyraznie zaznaczona rynna denna. Korytarze przecinaja sie pod katem zblizonym do prostego, tworzac orginalna siatke - stad nazwa jaskini. System szerokich korytarzy w Szachownicy I powstal w wyniku podziemnej eksploatacji kamienia w korytarzach jaskini. Ta forma wydobycia umozliwiala uzyskanie materialu bez koniecznosci zdejmowania nadkladu. Intensywne prace przeksztalcily duzy fragment jaskini w szerokie na 10-15 metrow korytarze, przez co znaczna czesc prozni (lacznie 250 m korytarzy) zatracila calkowicie pierwotny charakter. Eksploatacja trwala tutaj do roku 1962 r. Jedyna wystepujaca w systemie Szachownicy forma naciekowa sa niewielkie grzybki. Dno sal i korytarzy w czesciach poszerzonych przez eksploatacje pokryte jest duzymi blokami i gruzem wapiennym. W czesciach naturalnych miejscami wystepuje namulisko piaszczyste. Szachownica utworzona zostala przez wody topniejacego lodowca (jaskinia proglacjalna). W systemie Szachownicy stwierdzono swieze obrywy skal oraz wyrazne ugiecia lawicy stropowej w sztucznie powstalych korytarzach. Niewielki nadklad, wymarzanie - stwarzaja niebezpieczenstwo odpadania blokow skalnych od stropu. Wejscie do Szachownicy II jest zerodowane do tego stopnia iz przypomina niedbale poukladana konstrukcje z klockow. Oparcie lub otarcie sie o nia powoduje kamienna lawine. Nalezy wiec zachowac duza ostroznosc w czasie zwiedzania. W jaskini stwierdzono masowe zimowanie nietoperzy. (Znajdujacy sie na tym terenie rezerwat chroni glownie wlasnie nietoperze)

HISTORIA POZNANIA:
Poznanie systemu jaskin Szachownicy zawdzieczamy A. Wierzbowskiemu, ktory natrafil nan w 1972 roku; on tez zaproponowal nazwe. Wzgorze wraz z systemem jaskin zostalo w 1978 r. uznane za rezerwat przyrody pod nazwa "Szachownica".

BIBLIOGRAFIA:

1. M. Szelerewicz i A. Gorny, Jaskinie Wyzyny Krakowsko-Wielunskiej, Wyd. PTTK "Kraj" Warszawa-Krakow 1986.

Wnętrze jaskini, fot. D. Bartoszewski	Wielka Sala , fot. D. Bartoszewski
Rejon głównego wejścia Szachownicy I, fot. D. Bartoszewski	Rejon głównego wejścia Szachownicy I, fot. D. Bartoszewski
Wielka Sala , fot. D. Bartoszewski	Otwór Szchownicy II, fot. D. Bartoszewski

POWROT WYZEJ: tutaj mozesz wrocic do spisu jaskin jurajskich.

POWROT NA STRONE GLOWNA: tutaj mozesz wrocic na strone tytulowa.

Ostatnia zmiana 2006.03.02