Zlota Sztolnia

DLUGOSC:            170 m.
GLEBOKOSC:          20 m.
WYSOKOSC OTWORU:    930 m npm.
POLOZENIE OTWORU:   Zieleniec, gmina Duszniki Zdroj.

OPIS JASKINI: Przez otwor, w dolnej czesci zagruzowany, wchodzimy do sztucznej sztolni i idziemy dosc stromo w dol. Jestesmy w komorze utworzonej w marmurach. W lewo przez zacisk przechodzimy do duzego korytarza. Sciany i strop z marmuru lite, ze sladami wymyc. W spagu zwiry allochtoniczne przytransportowane przez wode, a na nich bloki i gruz marmurowy. Korytarzem plynie potok ginacy wkrotce pod lewa sciana. Pozniej korytarz zweza sie i obniza. Przy scianie studnia 5-metrowa zakonczona blokowiskiem. Idziemy okolo 30 metrow ciagle zwezajacym sie korytarzem az do miejsca, w ktorym przechodzi on w 5-metrowy kominek zakonczony zawaliskiem.
Wracamy do ciagu glownego i dalej sztolnia w dol, do 5-metrowego lekko przewieszonego prozka. Nim w dol zwezajacym sie korytarzem krasowym dochodzimy do zacisku, za ktorym sala koncowa w ksztalcie rotundy o wysokosci 5 m i szerokosci 15 m. Od drugiego progu spag pokryty rumoszem, bez osadow zwirowych, sciany z wyraznie widocznym kontaktem lupkow i marmuru. W koncowej sali dno pokrywa namulisko allochtoniczne o nieznanej miazszosci. Strop i spag upadaja stromo ku koncowi. Sciany, w dolnej czesci z marmuru, w gornej z lupkow. Strop w koncowej czesci sali z lupkow.
Sztolnia siega zapewne swymi poczatkami XIX w. Znalazla sie w inwentarzu jaskin poniewaz w znacznej czesci wykorzystuje ona naturalne pustki krasowe. Nie ma watpliwosci, ze jako wejscie do pozniejszej sztolni zostal wykorzystany istniejacy tu ponor.Krasowa czesc sztolni utworzyla sie w prekambryjskich wapieniach krystalicznych kontaktujacych z lupkami lyszczykowymi. W sztolni wystepuja dwa rodzaje osadow. Dominuja zwirowe osady allochtoniczne zalegajace od otworu do podstawy pierwszego progu i dalej az do ponoru. Zostaly one przytransportowane z powierzchni przez wody potoku Bielik. Osady autochtoniczne to gruz wapienny powstaly wskutek wietrzenia mechanicznego i osady grawitacyjne wystepujace w postaci blokowisk. W sztolni ponizej pierwszego progu brak osadow przytransportowanych. Dominuje gruz zwietrzelinowy z marmurow i lupkow lyszczykowych. W sali koncowej dominuja osady o zroznicowanej strukturze z marmurow i lupkow lyszczykowych
Slady wymyc w krasowych fragmentach sztolni wskazuja, ze byly one intensywnie penetrowane przez wody infiltracji poziomej. Wspolczesnie wody te przedostaja sie w glab otworem sztolni i gina w ponorze w pierwszej krasowej odnodze. Wody infiltracji pionowej wystepuja w strefie krasowej. Jak sie wydaje, nie maja one dominujacego znaczenia. W sztolni nie wystepuja zbiorniki wody stagnujacej. Wynika to przypuszczalnie stad, ze tam gdzie istnieja warunki do ich tworzenia, dno stanowi skrasowiale podloze. W sztolni wystepuje duza wilgotnosc. W glebi przeplywow powietrza nie stwierdzono. Swiatlo rozproszone siega do pierwszego progu. W strefie przyotworowej dosc obficie wystepuja watrobowce, a takze mchy i porosty. Zobacz tez opis jaskini na "Stronie Stronskiej".

HISTORIA POZNANIA: Historia sztolni siega prawdopodobnie XIV w., a jej powstanie jest zwiazane z eksploatacja rud zelaza dla potrzeb huty w Dusznikach. Wyrazane sa tez poglady, ze byla ona zwiazana z poszukiwaniem zlota. Istotnie, fragmenty sztolni wykute w lupku lyszczykowym, ze wzgledu na wystepujacy w nim muskowit, zlociscie polyskuja w swietle. W XIX w. i do drugiej wojny swiatowej sztolnia byla odwiedzana przez turystow. W 1872 roku Komitet Przyjaciol Przyrody Ziemi Klodzkiej zmnienil bieg potoku, by jego wody nie zalewaly i nie zamulaly sztolni. Wowczas zbadal ja profesor Uniwersytetu Wroclawskiego G. Gurich (1894-1895). W 1988 roku W. Ciezkowski wykonal badania znacznikowe wod, a rok pozniej zespol pod jego kierunkiem przeprowadzil rekonesans badawczy.

BIBLIOGRAFIA:

  1. Trumpus J.: "Zlota Sztolnia" - [W:] Jaskinie Regionu Sudetow, Pulina M. (red.), PTPNoZ, Warszawa 1996.

POWROT WYZEJ: tutaj mozesz wrocic na poprzednia strone.

POWROT NA STRONE GŁOWNA: tutaj mozesz wrocic na strone tytulowa.

Ostatnia zmiana 1998.09.20.