Jaskinia Północna Duża

DŁUGOŚĆ:            103 m 
GŁĘBOKOŚĆ:          -39 m 
WYSOKOŚĆ OTWORU:    587 m n.p.m.
POŁOŻENIE OTWORU:   Góra Połom, gmina Wojcieszów
Plan Jaskini Północnej Dużej

W jaskini Północnej Dużej

OPIS JASKINI: Otwór jaskini, niewielki, o kształcie wielokąta powstał w wyniku odstrzału skały podczas prac eksploatacyjnych w kamieniołomie w 1924 roku. Otwór naturalny leży w pobliżu i zatkany jest rumowiskiem. Nieco powyżej otworu wejściowego znajduje się drugi, niewielki otwór, zawalony blokami skalnymi (kontakt głosowy oraz niewielki prześwit). Za otworem rozciąga się duża sala (Sala Główna) o długości 45 m, szerokości 20 - 25 m i wysokości 4 - 5 m. Dno jej jest ukośne, nachylone ku SE, opadające w głąb jaskini. W rozwoju Sali Głównej zasadniczą rolę odegrały szczeliny międzywarstwowe, strop jej jest płaski, bez jakichkolwiek śladów działania wody. Możliwe też, że sala jest częściowo pochodzenia zapadliskowego. Sala Główna ma kształt workowatej litery S, z boczną komorą po lewej stronie. Dalej jaskinia zwęża się i skręca ku S. Ma ona tu charakter korytarza wypełnionego namuliskiem, rozwiniętego na szczelinie pionowej, który stopniowo zawęża swoje światło, aż w końcu staje się niedostępny dla człowieka.
W dnie bocznej (lewej) komory Sali Głównej między kamieniami widoczny jest przekop prowadzący do Sali Dziada. Prowadzi on w zawalisku kamieni i wyprowadza do pierwszej, niewielkiej salki (namulisko z gliny i kamieni) upadającej lekko w prawo. W zawalisku przy lewej ścianie wyczuwa się wyraźny przewiew. Z salki tej przechodzimy wąskim przesmykiem do Sali Dziada. Ma ona przekrój trójkąta o schodzącym się stropie. Przy wejściu duże, płaskie bloki, odpadnięte od stropu. Spąg stanowi glina wymieszana z kamieniami. Występują tu ładne nacieki w formie bulw oraz draperie. W prawej ścianie otwiera się wnęka (Kapliczka) z bulwiastymi stalaktytami. W tej części jaskini obserwuje się dużą wilgotność. Sala Dziada prawdopodobnie stanowi całość z Salą Główną oddzielona od niej zawaliskiem, podobny jest kierunek i kąt opadu.

W jaskini Polnocnej Duzej Jaskinia zawiera sporo nacieków z krystalicznego kalcytu. Ciekawe nacieki widzimy również na powierzchni, obok otworu jaskini, które zostały odsłonięte w czasie eksploatacji marmuru. Dno Sali Głównej pokryte jest olbrzymimi głazami, resztę zaś jaskini zalega czerwona, plastyczna glina. Światło dociera do połowy Sali Głównej. Wnętrze jaskini jest bardzo wilgotne, a w końcowej części tworzą się czasem na namulisku kałuże wody. Wskutek workowatego kształtu jaskini, opadającej od otworu w głąb, gromadzi się w niej zimą chłodne powietrze, które utrzymuje się w lecie. Jaskinia ma charakter - pod względem mikroklimatu - zbliżony do "statycznej jaskini lodowej", a temperatura w jej wnętrzu jest stale niska. W jaskini zimują nietoperze nocki rude.

HISTORIA POZNANIA: Jaskinia odkryta została w 1924 roku wskutek postępującej eksploatacji marmuru. Wkrótce po tym zwiedził ją, splanował i opisał M. Hellmich. W 1935 roku L. Zotz zbadał resztki namuliska na jednym z bloków i obok niego w Sali Głównej, znajdując ślady paleolitu. Znaleziono kości niedźwiedzia jaskiniowego, żuchwę renifera, kości lwa jaskiniowego oraz jaspisy, krzemienie i kwarce ze śladami obróbki przez człowieka. Najciekawszym eksponatem jest żuchwa ze spiłowanymi zębami. Projektowane badania wykażą, czy zabieg ten wykonano za życia zwierzęcia. Należy przypuszczać, ze namulisko jaskini zawiera jeszcze wiele kości i zabytków, ale eksploatacja będzie bardzo trudna ze względu na głazowisko.
Jaskinia licznie odwiedzana przez taterników jaskiniowych, a także przez turystów. Pomierzona i zbadana przez K. Kowalskiego (1954) i M. Pulinę (1956, 1964, 1977). Sala Dziada odkryta i zbadana przez Speleoklub "Bobry" z Żagania i Speleoklub Warszawski. Plan i pomiary Sali Dziada wykonał w 1994 roku zespół w składzie: H. Zyzański, Żurek, R. Molenda. Zestawienia planu dokonał T. Rojek.

BIBLIOGRAFIA:

  1. Konieczny R.: "Jaskinia Północna Duża" - [W:] Jaskinie Regionu Sudetów, Pulina M. (red.), PTPNoZ, Warszawa 1996.

POWRÓT WYŻEJ: tutaj możesz wrócić na poprzednią stronę.

POWRÓT NA STRONĘ GŁÓWNĄ: tutaj możesz wrócić na stronę tytułową.

Ostatnia zmiana 1999.07.20