DŁUGOŚĆ 3670 m DENIWELACJA 61 m (-58 , +3) w tym 7 m gł. jeziorko WYSOKOŚĆ OTWOROW 257.3, 261.2, 286.1, 288.1 m n.p.m. POŁOŻENIE OTWORU Góra Kopaczowa, Jaworznia koło Kielc, Gmina Piekoszów
PODSUMOWANIE:
Jest to niezwykle ciekawa naukowo jaskinia, z tego powodu zamknięta
dla masowego zwiedzania. Jest to zarazem najdłuższa polska jaskinia poza Tatrami,
nie ustępująca w niczym swoim tatrzańskim rywalkom w śmiałości kształtów i kubaturze
korytarzy. Te cechy - jak też interesujące formy naciekowe i rozległość sieci korytarzy - sprawia,
że wbrew powszechnym oczekiwaniom nie jest to tylko "większa Jura", lecz prawdziwy, solidny
kras.
Jaskinią opiekują się członkowie Speleoklubu Świętokrzyskiego w Kielcach. Kontakt: Andrzej Kasza: andrzejka@poczta.onet.pl tel. 602302405.
OPIS JASKINI:
Wejście do jaskini znajduje się na terenie nieczynnego kamieniołomu 35
metrów poniżej naturalnej powierzchni terenu.
Jaskinię tworzy system próżni rozwiniętych horyzontalnie we wszystkich
kierunkach. Jaskinia Jaworznicka ma bardziej zawaliskowy charakter od
Chelosiowej Jamy, a partie łączące obie jaskinie to długi ciąg bardzo niskich,
zamulonych korytarzyków. W zachodniej części korytarze Chelosiowej Jamy zbliżają
się do sąsiedniej Jaskini Pajęczej, od której dzieli ją
kilkanaście metrów.
Formy krasowe w korytarzach jaskini o wyraźnych śladach działalności aktywnych przepływów
poprzecinane partiami o charakterze zawaliskowym. Ogólnie morfologia jaskini
jest bardzo urozmaicona.
Niektóre sale jaskini posiadają znaczne rozmiary. Z pośród wielu pięknych miejsc w jaskini
wyróżniają się malownicze: Sala z Jeziorkiem i Sala Z Kominem - pierwsza
z głębokim na 7 m jeziorem, druga z pięknymi naciekami na płytowym stropie.
Szata naciekowe jaskini jest bardzo ciekawa. Oprócz klasycznych form
naciekowych, zbudowanych tutaj z grubokrystalicznego kalcytu, spotkać
można niezwykle oryginalną formę zwaną "kaszką kalcytową", która w
niektórych miejscach pokrywa dno korytarzy warstwą grubą na kilka cm.
Niezwykle cenne są w Chelosiowej Jamie formy powstałe w namulisku, takie
jak okruchy i konkrecje manganowe, czy też piramidki błotne i mikrotarasy
piaszczyste. Wszystkie te formy są niezwykle wrażliwe na wszelkie zniszczenia,
a na dodatek dla niewprawnego oka niezbyt wybitne. Spowodowało to fakt, że
zniszczenia w tej jaskini dokonane przez odwiedzających są duże. Na uwagę zasługuje
tez oryginalna metoda ochrony nacieków przed zadeptaniem. Miejsca chronione ogrodzone są
foliowa taśma, co skutecznie mobilizuje odwiedzających do zachowania ostrożności.
Jaskinia jest dosyć wilgotna i błotnista, choć zbiorników wodnych jest niewiele, a deszcz
podziemny występuje sporadycznie. Jedynym większym zbiornikiem wodnym jest jeziorko
w Sali z Jeziorkiem kilkumetrowej długości i głębokości 7 m.
HISTORIA POZNANIA:
Otwór Chelosiowej Jamy został zauważony przez R. Chlebowskiego (geologa) w roku 1973.
Pierwsze 150 m zostało odkryte przez pracowników Instytutu Geologicznego w Kielcach
i taką długość miała jaskinia do roku 1984.
W latach 1984-1988 w jaskini działali członkowie kieleckiej Sekcji Taternictwa
Jaskiniowego i Alpinizmu (później przemianowanej na Speleoklub
Świętokrzyski w Kielcach) odkrywając 2600 metrów nowych korytarzy.
W części odkryć brali udział również członkowie Speleoklubu Warszawskiego.
Otwór Jaskini Jaworznickiej został odsłonięty na początku lat 60-tych.
Mieszkańcy Jaworzni opuścili się za pomocą stalowej liny do Sali Złomisk.
Przyotworowa cześć Jaskini Jaworznickiej o długości 200 została splanowana w roku 1972.
Dalsza eksploracja nastąpiła od listopada 1994 i po odkryciu 450 m korytarzy uwieńczona
została połączeniem z Jaskinią Jaworznicką 28 marca 1996.
BIBLIOGRAFIA:
|
|
| Grubokrystaliczne nacieki najmłodszej generacji. | Sala Umaguma w Jaskini Jaworznickiej. |
|
|
| Nacieki starszej generacji we Wschodniej Orientacji. | Boczny meanderek w Sali z Jeziorkiem. |
|
|
| Rozety w stropie jednego z korytarzy. | Myty korytarzyk w Jaskini Jaworznickiej. |
POWRÓT WYŻEJ:
tutaj możesz wrócić na poprzednią stronę.
POWRÓT NA STRONĘ GŁÓWNĄ:
tutaj możesz wrócić na stronę tytułową.
Ostatnia zmiana 2005.06.29