Jaskinia U Jakubca

DLUGOSC:          83 m. 
GLEBOKOSC:        ok. -13 m. 
WYSOKOSC OTWORU:  ok. 840 m npm.
POLOZENIE OTWORU: Magura, Miasto Szczyrk.
Plan Jaskini i Jakubca

PODSUMOWANIE: Otwarcie jaskini i zwiedzanie wymaga zgody gospodarza. Przejscie glownego ciagu bez trudnosci, boczne ciagi miejscami uciazliwe (ciasno). Z uwagi na kruszyzne scian zalecane jest zalozenie ubezpieczenia w studni wejsciowej.

OPIS JASKINI: Przez nieduzy, poziomo usytuowany otwor, ktory odslonil sie samoistnie w gliniastym klepisku nieopodal wejscia do zabudowania gospodarczego, schodzimy do studni wejsciowej o glebokosci 4,5 m. Sciany studni na przestrzeni okolo 3 m sa kruche, gliniaste, przetykane luznymi blokami skalnymi, stad celowe jest zalozenie poreczowki. Dopiero w koncowej czesci, gdzie studnia rozszerza sie uchodzac do Komory Wstepnej, kruszyzna sie zmniejsza, wystepuja duze bloki skalne. Komora Wstepna o nieregularnym, wydluzonym ksztalcie, jest dosc przestronna: dlugosci 5 m, szerokosci w okolicy wylotu studni 2,5 m, w dalszej czesci rozszerza sie do okolo5 m przechodzac w pochyla, okazala wneke. Rownie zmienna jest takze jej wysokosci: od 1,5 do 2,5 m. Dno nachylone (od studni wejsciowej zbiega w kierunku N), pokryte rumoszem skalnym i grubsza warstwa gliny. Strop nieregularny, nachylony ku W, zaburzony tak, jak i sciany - szczegolnie w strefie wschodniej. Od sali w kierunku W dwoma przejsciami przedostac sie mozna do ciagu bocznego, o ktorym ponizej.
Ciag glowny jaskini kontynuuje sie w kierunku N. Pochylym 2 m korytarzykiem (w prawo od waskiej, nie penetrowanej do konca szczeliny) przedostajemy sie do niewielkiej nachylonej salki (wysokosci do 2 m, szerokosci 3 m, dlugosci 2,5 m). Stad ku NW krotki zwezajacy sie korytarzyk doprowadza do ciasnej, zaciskowej szczeliny (szerokosci 0.4-0,3 m, dlugosci okolo 2 m) rozwinietej na kierunku N-S. Szczelina od polnocy zablokowana jest okazalym glazem, po jego minieciu wydostajemy sie do Sali z Puszka (w marcu 1988 r. inwentaryzujacy umiescili tu puszke do wpisow). Sala ta o wysokosci okolo 2 m, szerokosci 1,3 m i dlugosci okolo 4 m, ma sciany lite, regularne, nachylone nieco ku E. Dno zrazu plaskie, pokryte rumoszem skalnym i kilkoma blokami, w dalszej czesci podnosi sie i tu jest pokryte sypkim, zwirowatym materialem, po czym znowu jest plaskie. Strop natomiast jest nierowny, silnie zaburzony. Zaraz na wstepie od sali ku E odchodzi slepa, 2 m szczelina, zas na zachod biegnie 3 metrowy, zwezajacy sie znacznie korytarzyk. Przy jego prawej scianie znajduje sie studzienka, od ktorej odchodzi (pod wspomniany korytarzyk) niewielka szczelina. Vis a vis otwiera sie druga, gleboka na 2 m, slepa studnia, nad ktora wydostac sie mozna do korytarza urozmaiconego brzytwami skalnymi, biegnacego w kierunku S, rownolegle do zaciskowej szczeliny w ciagu glownym. Z uwagi na niepewny strop korytarz penetrowano tylko na 3 m odcinku.
Za Sala z Puszka ciag glowny zmienia swoj charakter. Przechodzi w zespol ciasnych, zagmatwanych szczelin. W kierunku N odchodzi waski korytarzyk, ktory po 2 m laczy sie z poprzeczna szczelina doprowadzajaca do niewielkiej studzienki. Dalej dwoma obejsciami mozna powrocic do Sali z Puszka, zas w kierunku NE przedostac sie do malej salki. Wspomniany korytarzyk za rozdrozem zweza sie i podnosi, doprowadzajac po 2,5 m do niskiego, nachylonego rozszerzenia, od ktorego w bok odchodzi jedynie ciasna szczelina do wspomnianej malej salki za studzienka. Tu ciag glowny sie konczy - za meandrycznym zakretem ku E biegnie jeszcze przez okolo 3 m wyklinowujaca sie szczelina, a przez studzienke glebokosci 1,5 m mozna przejsc ku NE do 2,5 m szczeliny konczacej sie zawaliskiem.
Odrebna czesc jaskini stanowi labiryntowy, trojpoziomowy ciag boczny, odchodzacy od Komory Wstepnej (tak jak wspomniano uprzednio) dwoma przejsciami ku zachodowi. Nieopodal studni wejsciowej znajduje sie pierwsze ciasniejsze przejscie, ktore wyprowadza do niskiej salki (I poziom), maksymalnie okolo l m wysokosci, przy szerokosci okolo2 m, o nieregularnym stropie i dnie zaslanym rumoszem skalnym. O bliskim kontakcie tych partii z powierzchnia swiadcza, gdzieniegdzie obserwowane korzenie drzew. W kierunku N opisana salka przechodzi nad studnia (prowadzaca do nizszego poziomu) w wezszy, nachylony w dol korytarzyk, ktory po okolo2 m laczy sie z korytarzem (z metrowym prozkiem posrodku) biegnacym od drugiego wspomnianego przejscia, usytuowanego w polnocnym krancu Komory Wstepnej. Za rozdrozem przedostac sie mozna ciasnym przejsciem z 2 m progiem jeszcze okolo 3-4 m do niskich, a dosc szerokich szczelin, ktore tworza pietrowy, o skomplikowanej konfiguracji, zespol konczacy ciag boczny ku polnocy.
Przejscie do II poziomu tego ciagu prowadzi przez wspomniana juz studnie (glebokosci 4,5 m) za rozszerzeniem. Wydostajemy sie do dosc okazalej, prostokatnej szczeliny (wysokosci okolo 2 m, szerokosci 1,8 m) o rownych, nachylonych scianach, stropie plaskim i dnie zaslanym gdzieniegdzie glazami. Jest ona rozwinieta na kierunku NE-SW. Zaraz na poczatku szczeliny (za niewielkim prozkiem) w lewo znajduje sie slepa podlugowata nisza (dlugosci okolo 2 m), zas ku N odchodzi w dol ciasny korytarzyk, ktory po okolo 4 m konczy sie w rejonie wspomnianego uprzednio pietrowego zespolu szczelin. Szczelina w swoim glownym przebiegu po okolo 3 m skreca pod katem prostym ku SE i po dalszych 3-4 m konczy sie. W drugiej czesci opisywanej szczeliny (ograniczonej z prawej strony wydatna polka) znajduja sie trzy studzienki. Pierwsza prowadzi do III poziomu ciagu bocznego, ktory tworzy okolo 6 m dlugi, ciasny korytarz o przebiegu NW-SW. Dwie nastepne studnie o glebokosci 2 m i 2,5 m sa slepe.
Jaskinia osuwiskowa, powstala w piaskowcach warstw godulskich srodkowych. Rozwinieta generalnie na kierunku N-S, sklada sie z dwoch rozniacych sie charakterem, odrebnych ciagow:
1) glowny, jednopoziomowy - to okazale szczeliny (tworzace dwie wieksze sale) w przewazajacej czesci o regularnym przebiegu;
2) boczny, o trzech poziomach - ciasniejszy i zagmatwany, nie wykazujacy regularnego przebiegu.
Dno jaskini jest zaslane gruzem i wiekszymi blokami skalnymi, gdzieniegdzie sypkim, zwirowatym materialem i glina, ktora szczegolnie obficie wystepuje w Komorze Wstepnej (okolice wylotu studni wejsciowej).
Jaskinia jest na ogol sucha, tylko we wstepnych partiach Sali z Puszka obserwowano intensywny deszcz podziemny. Przewiew bardzo slaby. Swiatlo siega do Komory Wstepnej (przy wylocie studni wejsciowej). W trakcie dokumentowania jaskini nie stwierdzono wystepowania flory i fauny.

HISTORIA POZNANIA: Przez swoje niecodzienne usytuowanie jaskinia stanowi niewatpliwie pewna niedogodnosc dla wlasciciela gospodarstwa, nie zagrazajac jednak budynkom mieszkalnym (rozwinieta jest pod terenem niezabudowanym). W celu zmniejszenia owych niedogodnosci oraz zabezpieczenia studni wejsciowej 14 maja 1988 r. otwor jaskini zostal zamkniety ruchoma klapa przez czlonkow bielskiego klubu.
Wedlug relacji p. Jakubca otwor jaskini odslonil sie samoistnie jesienia 1987 r. o tym niecodziennym zdarzeniu poinformowani zostali grotolazi ze Szczyrku (z grupy prowadzonej przez St. Misztala), ktorzy pierwsi zwiedzili jaskinie (brak szczegolow co do zakresu tej pierwszej eksploracji). Do bielskiego klubu informacje o nowej jaskini w Szczyrku Bitej przekazal M. Janula.
Material dokumentacyjny zebrali dnia 19 marca 1988 r. M. Janula, M. Krajewski, K. Krajewski. Pomiary wykonano busola geologiczna Freiberg i tasma parciana. Plan opracowal M. Krajewski.

BIBLIOGRAFIA:

  1. Grzegorz Klassek "Jaskinia U Jakubca" - Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych, tom 1 - pod red. Mariana Puliny, PTPNoZ, Warszawa 1997.

POWROT WYZEJ: tutaj mozesz wrocic na poprzednia strone.

POWROT NA STRONE GLOWNA: tutaj mozesz wrocic na strone tytulowa.

Ostatnia zmiana 1999.02.04.