Jaskinia Mroczna

DLUGOSC:          175 m.
GLEBOKOSC:        -17 m.
WYSOKOSC OTWORU:  ok. 770 m npm.
POLOZENIE OTWORU: Bartne, gmina Sekowa (Magurski Park Narodowy).

PODSUMOWANIE: Zwiedzanie uciazliwe (liczne zaciski). Pokonywanie niektorych progow i studni wymaga wspinaczki (trudnosci do V) i uzycia liny.

OPIS JASKINI: Otwor wejsciowy ma charakter studzienki (2,0 m glebokosci) o wymiarach 0,5 x 1,0 m. Od otworu w kierunku N dostajemy sie do ciasnego korytarzyka (okolo 3 m dlugosci) zaslanego liscmi, natomiast w kierunku NE wchodzimy do nieregularnej Salki Wejsciowej. Ma ona pochyly spag pokryty gruzem skalnym. Jej wysokosc dochodzi do 1,5 m. W najnizszym miejscu znajduje sie ciasna studzienka, przez ktora przedostajemy sie do okazalej Sali Swietlistej. Ma ona okolo 7 m dlugosci, 3,0 - 5,0 m szerokosci i wysokosc do 3,0 m. Spag jest nierowny, pokryty szczatkami roslinnymi i gruzem skalnym. Sala Swietlista jest waznym topograficznie miejscem w jaskini - rozgalezia sie tu glowny ciag jaskini oraz odgaleziaja sie tu inne liczne korytarzyki. Na wysokosci 2,7 m znajduje sie charakterystyczna galeria, gdzie znajduje sie wejscie do 5 m dlugosci szczeliny. W srodkowej czesci sali studzienka (1,0 m glebokosci) sprowadza do ciasnego 2 m dlugosci korytarza. We wschodniej czesci komory dwie studnie (4 m glebokosci) doprowadzaja do Sali Grazyny (trudnosci V, przydatna lina). Komora ta ma regularny ksztalt, dlugosc okolo 2 m i wysokosc do 3,0 m. Glebokosc od otworu wynosi -l l m.
Sala Swietlista, jak wspomniano, rozgalezia sie na 2 ciagi: w kierunku poludniowo-wschodnim oraz ku polnocy.
Na SE przechodzi w kolejna komore zwana Sala Cieni. W srodkowej czesci rozdzielona jest ona 3,0 m wysokosci progiem (trudnosci III). Czesc SW sali jest stroma i niska, o spagu pokrytym osuwajacym sie gruzem skalnym. Z tej czesci prowadzi tez drugie, ciasne przejscie do Sali Swietlistej. NE czesc Sali Cieni (ponizej progu) jest okazala: ma dlugosc okolo 4 m, szerokosc do 3,0 m i wysokosc do 4,0 m. Spag pokryty jest gruzem skalnym i wiekszymi blokami skalnymi. Komora ta ma polaczenie z Sala Grazyny, zbyt waskie jednak do przejscia.
Na SE z dolnej czesci komory prowadzi opadajacy w dol korytarzyk (ok. 4 m dlugosci), ktory doprowadza do nieprzyjemnego zacisku (Z I). Z partii ponad progiem natomiast, przez okolo 1,5 m dlugosci, niski przelaz, dochodzimy do rozgalezienia. Stad na NE odchodzi okolo 3 m dlugosci korytarz, a w kierunku SE odchodzi kilka razy zalamujaca sie szczelina o dlugosci okolo 10 m, zwana Korytarzem Nietoperzowym. Na NW od rozgalezienia, na przedluzeniu Korytarza Nietoperzowego biegnie ciasna szczelina, ktora przez podluzna studnie (3,0 m glebokosci, trudnosci IV) sprowadza do korytarza w rejonie wspomnianego uprzednio, nieprzyjemnego zacisku.
Przez zacisk dostajemy sie ciasnej szczeliny, skad pochylnia na N prowadzi okolo 3 m dlugosci korytarzyk doprowadzajacy do komory zwanej Izba Wytrzezwieli. Sala ta ma dlugosc okolo 5 m, szerokosc do 2,0 m i wysokosc do 3,0 m. Spag tworzy glina. W E czesci sali znajduje sie studzienka (1,5 m glebokosci), na ktorej dnie znajduje sie najglebsze miejsce w jaskini ( -17 m). Z Izby Wytrzezwien odchodza korytarzyki: na E okolo 3 m dlugosci, na S okolo 3 m dlugosci oraz na NW, gdzie przez okolo 2 m dlugosci przelaz dochodzimy do kolejnej komory zwanej Sala Naciekowa. Rownolegle prowadza tez dwa inne przejscia: ponizej oraz na NE.
Sala Naciekowa jest to wlasciwie szeroka do 2,0 m szczelina o wysokosci dochodzacej do 4.0 m, o spagu pokrytym gruzem skalnym. W zachodniej jej czesci znajduja sie niewielkie nacieki (polewy i makarony). W kierunku W z sali prowadza dwa korytarze rozdzielone 2,0 m wysokosci progiem. Dolny konczy sie niedostepna szczelina, natomiast gorny poprzez zacisk (Z I) doprowadza na skraj progu 5,0 m wysokosci. Stad prowadzi rowniez zaciskowy kominek (Z II) prowadzacy do wyzej polozonej Sali zwanej Piwiarnia.
Wspomniany 5 m wysokosci prog sprowadza do okazalej Sali Owadziej. Ma ona dlugosc okolo 8 m, szerokosc do 1,0 m i do 8,0 m wysokosci. W SW czesci, pod 3 m wysokosci progiem, znajduje sie ciasny korytarz doprowadzajacy do najglebszego miejsca w tej czesci jaskini (glebokosc od otworu - 15 m). Z Sali Owadziej sprowadza do tego miejsca rowniez 2,5 m glebokosci studzienka. Od wlotu studzienki przez 1,5 m wysokosci prozek w kierunku NW prowadzi korytarz (ok. 2 m dlugosci) zakonczony niedostepna szczelina. W SE czesci Sali Owadziej znajduje sie komin wysokosci 8,0 m. Prowadzi on do polozonej wyzej, wspomnianej juz Piwiarni. Pokonanie komina wymaga wspinaczki (trudnosci IV) i uzycia liny (przy wlocie znajduje sie staly hak).
Piwiarnia jest niska (wysokosc do 1,5 m) komora zaslana gruzem skalnym. Stanowi ulubione miejsce zimowania nietoperzy w jaskini. Znajduje sie tu tez ksiazka wejsc do jaskini. Z Piwiarni w kierunku NW prowadzi korytarz (ok. 8 m dlugosci, do 1,3 m szerokosci), poczatkowo niski, pozniej wysoki do 3,0 m. Natomiast na E, poprzez 2 ciasne studzienki (2,0 i 1,2 m glebokosci) dojsc mozna do niskiej, niewielkiej salki. Na E od Piwiarni znajduje sie Zacisk Kaczki (Z I), doprowadzajacy do wspomnianego wczesniej rozgalezienia w Sali Swietlistej.
Jaskinia osuwiskowa, powstala w piaskowcach magurskich. Rozwinieta jest na jednej szczelinie o przebiegu NW - SE. Dno jaskini przewaznie tworzy gruz skalny, jedynie w partiach do Sali Swietlistej wystepuja gleba i liscie, a Izbie Wytrzezwien glina.
Jaskinia posiada mikroklimat dynamiczny. W ciagu roku utrzymuje sie stala temperatura okolo 4°C. Woda w formie stalych lub okresowych zbiornikow nie wystepuje, jest jednak na ogol dosc mokro (bloto). Swiatlo bezposrednie dociera do Salki Wejsciowej, rozproszone natomiast do Sali Swietlistej. W jaskini hibernuja nietoperze. W czasie badan wykonanych w latach 1991 - 1997 stwierdzono wystepowanie przynajmniej 6 gatunkow nietoperzy: podkowca malego (Rhinolophus hipposideros), nocka duzego (Myotis myotis) nocka Bechsteina (Myotis bechsteini), nocka Brandta wasatka (Myotis brandti mystacinus), nocka rudego (Myotis daubentoni) i gacka brunatnego (Plecotus auritus). Stwierdzono obecnosc licznych gatunkow motyli, pajakow i owadow bezskrzydlych. Flora nie byla obserwowana.

HISTORIA POZNANIA: Prawdopodobnie pierwsza publikowana wzmianka dotyczaca jaskini pochodzi z 1963 r. (Chrostowski M.) Jaskinia musiala byc znana juz wczesniej, skoro istnieje legenda o zboju Sypce z Meciny, ktory jakoby ukrywal w niej skarby. Pierwsze znane wejscie do jaskini zanotowano jednak dopiero w 1977 r. (Szura 1996). Zostala zinwentaryzowana 6 sierpnia 1988 r. przez T. Mleczka, B. Szatkowskiego i T. Kaluze (Speleoklub Debica). Pomiary wykonano 6 sierpnia i 15 sierpnia 1988 r oraz 7 stycznia 1991 r. (w rejonie Sal Naciekowej i Izby Wytrzezwieln) uzywajac busoli geologicznej Freiberg i tasmy parcianej. Obecnie jaskinie zwiedza kilkanascie grup rocznie. Wedlug wpisow w ksiazce wejsc w 1995 r. do Piwiarni dotarlo 16 zespolow. Plan opracowal T. Mleczek.

BIBLIOGRAFIA:

  1. Tomasz Mleczek "Jaskinia Mroczna" - Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych, tom 3 - pod red. Mariana Puliny, PTPNoZ, Warszawa 1998.

POWROT WYZEJ: tutaj mozesz wrocic na poprzednia strone.

POWROT NA STRONE GLOWNA: tutaj mozesz wrocic na strone tytulowa.

Ostatnia zmiana 1999.03.10.